Afryka

Zdjęcie satelitarne Afryki

Afryka - drugi pod względem powierzchni kontynent na Ziemi.

Warunki naturalne

Afryka jest głównie krajem wyżynnym. Ponad 75% kontynentu zajmują obszary od 300 do 2000 m n.p.m. Średnia wysokość kontynentu wynosi 658 m n.p.m. Na wschodzie są położone wyżyny: Wyżyna Abisyńska oraz Wyżyna Wschodnioafrykańska. Na terenie Afryki rzadko kiedy występują góry. Największe pasma są położone na północnym-zachodzie (Atlas) oraz na południu (Góry Smocze oraz Góry Przylądkowe). Największym szczytem jest Kibo (5895 m n.p.m.) w masywie wulkanicznym Kilimandżaro. Na terenie Afryki znajduje się wiele rozległych kotlin, z czego największymi są: Kotlina Konga, Czadu, Kalahari.

Niemal jedna czwarta kontynentu jest zajęta przez największą pustynię świata - Saharę. Większość pustyń w Afryce składa się z kamieni. Obszary te są nazywane hamadami. Istnieją także pustynie żwirowe - ergi oraz serity.

Geologia

W Afryce dominują platformy prekambryczne oraz tarcze z tego samego okresu geologicznego. Góry Przylądkowe oraz Smocze powstały w paleozoiku, a góry Atlas podczas orogenezy alpejskiej. W Afryce Wschodniej na skutek odrywania się płyty somalijskiej od płyty afrykańskiej pojawił się system głębokich rowów tektonicznych, zwanych Wielkimi Rowami Afrykańskimi. Na terenie Afryki znajduje się także duża liczna jezior tektonicznych.

Klimat

Ze względu na położenie (centrum Afryki leży na równiku), strefy klimatyczne układają się równolegle. Na północy oraz południu znajdują się strefy klimatów zwrotnikowych. Same krańce zaś leżą w strefie klimatu podzwrotnikowego. Na terenie klimatu zwrotnikowego znajduje się Sahara oraz pustynia Kalahari.

Zasoby wodne

Występowanie wód powierzchniowych jest ściśle związane z warunkami klimatycznymi. Obecnie, ze względu na ilość kotlin, około 30% kontynentu zajmują obszary bezodpływowe. Największa sieć rzeczna występuje w centrum Afryki. Tam płynie najzasobniejsza rzeka kontynentu - Kongo. Innymi ważnymi rzekami, które są rzekami okresowymi są Zambezi oraz Niger. Jedyną stałą rzeką w Afryce jest Nil - najdłuższa rzeka Afryki osiągająca długość 6671 km. Na terenie Afryki znajduje się duża ilość jezior, jednakże są one rozmieszczone nierównomiernie.

Demografia

Większość mieszkańców Afryki stanowią przedstawiciele czarnej odmiany człowieka. Północną część kontynentu zajmują Arabowie, którzy pojawili się na tym obszarze w VIII wieku. Oprócz nich znajdują się potomkowie europejskich kolonizatorów - Afrykanerzy. Na terenie Madagaskaru znajdują się Malgasze zaliczani do żółtej odmiany człowieka. Większość z nich wyznaje hinduizm. Ze względu na poprawę leczenia oraz spadku śmiertelności, w ciągu 50 lat liczba mieszkańców Afryki potroiła się (z 250 mln do 990 mln). Co roku na kontynencie rodzi się 20 milionów osób. Rozmieszczenie ludności jest nierównomierne. Największa ich ilość występuje przy brzegach rzek Nil i Niger. Poziom urbanizacji w Afryce wynosi 39%. Jest on najmniejszy na świecie. Największy odsetek ludności żyjących w miastach występuje w krajach Afryki Północnej (Libia - 77%, Tunezja - 66%, Algieria - 65%), a najmniejszy w centrum kontynentu (Burundi - 10%, Rwanda - 18%). Największymi miastami w Afryce są: Kair, Lagos, Kinszasa, Johannesburg.

Problemy mieszkańców Afryki

Zachorowania na HIV/AIDS w poszczególnych krajach Afryki (dla populacji w wieku 15-49)

Afrykańczycy borykają się z wieloma problemami. Ze względu na nagłą ekspansję demograficzną, dla mieszkańców tego kontynentu zaczęło brakować wody oraz pieniędzy do utrzymania. Na terenie Mali, Nigru czy Nigerii ponad połowa ludności otrzymuje pensję wynoszącą 60$ miesięcznie (dla porównania, w Polsce średnia pensja wynosi około 1 500 $). Olbrzymia ilość Afrykanów choruje na AIDS lub nosi wirusa HIV w swoim organizmie. Największy odsetek chorych na to znajduje się w Suazi oraz w Botswanie. Problemy te powodują dodatkowo liczne wojny (najbardziej krwawe znajdują się w Sudanie, Somalii oraz na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Pomimo wojen, państwa NATO nie interweniują, ze względu na fatalną sytuację gospodarczą kontynentów, które nie odbijają się a światowej gospodarce.

Gospodarka

PKB Afryki jest bardzo niski. Nierzadko zdarza się, iż PKB całego kontynentu jest równe z PKB Wielkiej Brytanii. Największymi problemami gospodarki Afryki są częste wojny i epidemie, zależność gospodarcza od państw Europy Zachodniej, niski poziom oświaty oraz niekorzystna struktura wiekowa społeczeństwa.

Usługi

Najlepiej rozwijającym się sektorem usług jest turystyka, przynosząca w niektórych krajach trzy czwarte dochodu. Problemem usług jest ich niski poziom oraz fakt, iż większość firm należy do państwa. Jedyni państwami, które otrzymują ogromny dochód z turystyki są Namibia oraz Kenia (Namibia posiada dużą liczbę przedsiębiorstw prywatnych dzięki niskiej biurokracji).

Rolnictwo

Większość ludności pracuje w rolnictwie. W Mozambiku oraz w Tanzanii liczba osób pracujących w tym sektorze wynosi 80%. Pomimo tego, rolnictwo nie zaspakaja liczby ludności. Głównymi problemami w rolnictwie są niekorzystne warunki naturalne, niedostatek wody, prymitywne metody upraw oraz monopol przedsiębiorców z Europy, którzy założyli plantacje. Najważniejszymi roślinami, które są uprawiane w Afryce są proso, sorgo, kukurydza i ryż. Uprawia się także owoce, bataty i maniok. Hoduje się bydło, kozy i owce.

Przemysł

Afryka posiada liczne zasoby naturalne. Stąd pochodzi 75% światowej produkcji kobaltu i około 50% produkcji platyny, chromu i diamentów. Jedna trzecia złota, uranu i manganu pochodzi z Afryki. Oprócz tego kilka państw wydobywa ropę naftową i rudy miedzi. Surowce trafiają głównie do państw Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych oraz Japonii. W Nigerii, Algierii, Libii oraz w Zambii, wartość eksportu surowców naturalnych wynosi 100% z ogółu eksportu. Przemysł przetwórczy nie odgrywa dużej roli w Afryce. Jedynymi państwami inwestującymi ten dział przemysłu są Egipt, Algieria oraz Republika Południowej Afryki.

Linki zewnętrzne

• Afryka.org – portal poświęcony Afryce
• Zbiór starożytnych map Afryki w bibliotece Northwestern University